Jona & de Walvis een Red herring verhaal

We kennen allemaal het verhaal wel van Jona toch? Op de kindergroepen in de kerk en misschien op je basisschool heb je het verhaal wel gehoord. We kennen ook allemaal wel de kinderliedjes ervan. Het komt er op neer dat Jona van God de opdracht kreeg om naar Nineve te gaan om de mensen daar te bekeren van hun verkeerde manier van leven. In het verhaal gebeurd er van alles en ik kan mij nog goed herinneren als klein kind dat juist het feit dat hij opgegeten werd door een Walvis indruk maakte of niet?

Wat gebeurde er eigenlijk verder in het verhaal ?

De meeste mensen noemen bij het verhaal van Jona altijd de WALVIS en soms de WONDERBOOM. Dit komt omdat dit zo bijzonder is dat we afgeleid worden van het echte verhaal. In het Engels hebben ze hier een mooi woord voor namelijk ‘red herring’ (rode haring). Een rode haring is iets wat afleid van het echte verhaal, zo ook in het verhaal van Jona.

Ja, het is een groot wonder dat die grote vis Jona redde in de zee, dat de wonderboom groeide maar deze zaken waren slechts onderdeel van het echte verhaal. Vandaag willen we samen naar het echte verhaal kijken, wat kunnen wij leren ervan?

Ik wil nu met z’n allen het hele Bijbel verhaal van Jona lezen.

We gaan eerst lezen uit Jona 1, 2, 3 en 4.

We hebben nu een aantal belangrijke zaken gelezen namelijk:

• De zeelui die niet geloofden vertrouwden op Jona zijn woord en biden tot God.
• De zee word rustig zosnel ze Jona overboord hebben gegooid.
• Jona blijft leven in een grote vis voor 3 dagen.
• Alle inwoners van Nineve worden bekeerd van hun zonde.
• Er groeit een wonderboom boven Jona in één dag en gaat in één dag dood.
• Jona wilde niet na nineve omdat hij wist dat God ze zou sparen.
• Jona was boos, opstandig, ging buiten de stad wachten tot God de stad ging verwoesten.

Wanneer we dit weten is het verhaal van de WALVIS dan echt zo belangrijk in het geheel? Ik denk het niet wat veel belangrijker is dat de zeelui en inwoners van Nineve tot bekeringen kwamen. En wat misschien nog veel belangrijker is het laatste hoofdstuk.

Terugkomen op hoofdstuk 4, is eigenlijk belangrijkste!

We lezen in dit laatste hoofstuk dat Jona eigenlijk vanaf het eerste moment opstandig was tegen God. Het is niet dat hij niet naar Nineve wilde omdat hij bang was, dat horen we vaak. Nee, hij wist vooraf die stad is zondig, de mensen moeten gestraft worden maar wanneer ik daar heen ga is de kans groot dat de mensen gered worden. Dat God ze gaat vergeven en dat wilde hij gewoon niet. Eigenlijk wilde hij gewoon dat die hele stad gestraft zou worden voor hun daden, geen tweede kans.

Jona word dan ook boos en gedraagt zich eigenlijk als een klein kleutertje hij gaat buiten de stad zitten te wachten. Hij hoopt nog steeds dat God die hele stad met alle mensen met de grond gelijk maakt. Dat is wat hij wilde vanaf het eerste moment.

Nu was het daar heel warm zoals in het hele midden oosten en God gaf Jona wat extra schaduw door het laten groeien van een boom. Deze boom groeide in één dag en gaf Jona schaduw. Jona vond dat prettig, hij was er wel blij mee en had zo een mooi schaduw plek tijdens het wachten. Hij wilde nog steeds dat God de stad zou straffen.

De volgende dag stierf die wonderboom af waardoor Jona weer in de hitte zat. Hij was daarover boos want vond dat niet eerlijk, God gaf iets en nam het weer af. Jona, vond het sterven van de boom dan ook niet eerlijk voor zichzelf en de boom. God zei op dat moment, jij kreeg die boom en vind dat het een kans van leven moet hebben. Is het niet zo dat ook de inwoners van Nineve die kans moeten krijgen? Eigenlijk houd God hier Jona een spiegel voor, wat jij doet is niet goed.

Het verhaal van Jona gaat dus wel over een grote vis en een wonderboom maar dat zijn zoals ze in het Engels zeggen een ‘Red Herring’ of te wel een rode haring. Een rode haring is iets wat afleid van het echte verhaal zoals de vis in het verhaal van Jona. Iedereen kent de vis niet de boodschap.

Het echte verhaal van Jona is dat God werkelijk boos was op de stad Nineve maar ze een tweede kans wilde geven en hiervoor Jona vroeg. Hij was echter opstandig, hij wilde het niet want hij kende God goed en wist ik ga erheen en ze krijgen een nieuwe kans, mij niet gezien. Jona wist diep in zijn hart wel dat God een goed hart had maar hijzelf had hier moeite mee. Wanneer we het verhaal nu op ons betrekken kunnen we er een wijze les uit trekken.

1. God vergeeft mensen, ook die volgens ons het niet verdienen. (inwoners Nineve)
2. God vergeeft ook ons als we opstandig zijn naar God (zoals Jona)
3. God beschermd ons als we het moeilijk hebben (Zeelui, Jona in de vis).
4. God heeft een plan met ons allemaal maar geeft ruimte om deze te veranderen.

In het verhaal van Jona gaat het dus om vergeving van de inwoners van Nineve, de Zeelui die tot bekering komen en gered maar ook de opstandige Jona, krijgt ondanks z’n gedrag genade. Dit betekend ook dat wij allemaal wat we ook doen, zeggen of met ons gebeurd het krijgen.

Toelichting
Het bovenstaande stuk hebben we gebruikt met een groep jongeren (13-16 jaar) op 26-05-2024. Tijdens de samenkomst hebben wij de jongeren zelf hardop om-en-om de Bijbeltekst laten lezen, daarna  mondeling vooral het verhaal verteld op basis van het bovenstaande. (Deze tekst is een klad papier tijdens de samenkomst, we hebben het niet taalkundig corrigeert of gecontroleerd)